Trong thời đại hiện nay, môi trường học đường không chỉ là nơi học sinh tiếp thu kiến thức, mà còn là bệ phóng quan trọng định hình tâm hồn và tính cách. Hành trình trưởng thành của học sinh ngày nay đầy thách thức và áp lực, từ bài kiểm tra đến áp lực xã hội. Để giúp các em học sinh có thể vượt qua những khó khăn và phát triển toàn diện, tầm quan trọng của việc hỗ trợ, tư vấn tâm lý học đường là không thể phủ nhận.
Phòng tham vấn tâm lý học đường tại Trường THCS Ngô Sĩ Liên, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Thách thức đang được đặt ra:
Trong một xã hội đang chứng kiến mức độ bạo lực ngày càng tăng, nhất là trong môi trường học đường, chúng ta không thể lơ là trước những dấu hiệu của vấn đề tâm lý đang trở nên rối ren. Học sinh đánh nhau, tự tử vì áp lực học tập không chỉ là những dấu hiệu cảnh báo mà còn là tình trạng tâm lý cần sự chăm sóc đặc biệt. Việc hỗ trợ, tư vấn tâm lý học đường, chính là nguồn sáng hỗ trợ tinh thần, không chỉ dựa vào việc giúp học sinh giải quyết vấn đề mà còn tạo nên một không gian để các em hiểu rõ hơn về bản thân và xây dựng những kế hoạch phát triển tương lai.
Nguyên nhân dẫn đến bất ổn tâm lý của học sinh?
Trong bối cảnh toàn cầu hóa đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc sử dụng công nghệ và mạng xã hội từ khi còn nhỏ đã trở thành điều bình thường đối với học sinh. Điều này xuất phát từ sự vùi mình của người lớn trong công việc, dẫn đến việc giáo dục con cái thông qua thiết bị công nghệ. Tuy phụ huynh có thể kiểm soát thời Nguyên nhân dẫn đến bất ổn tâm lý của học sinh?và nội dung truy cập, nhưng sự tò mò cao của các em, đặc biệt là ở lứa tuổi vị thành niên, có thể dẫn đến việc tiếp xúc với nội dung không lành mạnh. Việc này, trong thời gian ngắn, có thể ảnh hưởng đến tâm lý của các em, đặt ra những suy nghĩ và hành động sai lệch. Những bất ổn tâm lý của học sinh còn có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau:
Bất ổn tâm lý và bạo lực học đường:
Trong độ tuổi từ 13 đến 17 tuổi, các em trở nên nhạy cảm với la mắng, trách móc từ phía gia đình, đặc biệt là trước sự xuất hiện của người thứ ba. Sự nổi nóng, bốc đồng, và thiếu suy nghĩ trong lời nói và hành động trở thành điều thường thấy. Việc sử dụng bạo lực, thường liên quan đến áp lực gia đình và học tập, trở nên phổ biến và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Báo cáo từ Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra rằng mỗi năm có hàng nghìn vụ đánh nhau xảy ra trong và ngoài trường học, tạo ra môi trường học đường không an toàn.
Tình cảm và giới tính:
Trong độ tuổi này, tình cảm với bạn bè khác giới trở nên đặc biệt quan trọng và cảm xúc về giới tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không có sự hỗ trợ và giáo dục về giới tính, các em dễ rơi vào các tình huống khó khăn, từ việc lạc lõng giới tính đến nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và thai ngoài ý muốn. Công tác tham vấn tâm lý học đường có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục giới tính và giúp các em vượt qua những thách thức này.
Định hướng nghề nghiệp:
Đối diện với ngưỡng cửa đại học, nhiều học sinh vẫn không biết mình thích gì, nên chọn ngành gì, hoặc ngành mình chọn có phù hợp không. Việc này dẫn đến tình trạng thất nghiệp hoặc làm không đúng ngành nghề, tạo ra sự thất vọng và mất định hướng. Công tác hỗ trợ, tư vấn tâm lý học đường từ sớm có thể giúp học sinh xác định định hướng sự nghiệp một cách chín chắn và giảm nguy cơ thất nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Chuyên gia tư vấn tâm lý đưa ra những lời khuyên và hướng giải quyết cho những vấn đề trẻ gặp phải.
Điều này gây ra những hậu quả như thế nào?
Gia đình và nhà trường hiện đang đối mặt với thách thức lớn khi không thấy được tầm quan trọng của công tác tư vấn tâm lý học đường. Việc không mời chuyên gia tâm lý, không tuyên truyền đến học sinh và phụ huynh, và sự thiếu nhận thức về sự tồn tại của Phòng tư vấn tâm lý học đường trong trường gây mất hiệu quả trong công tác tư vấn. Điều này đe dọa tương lai của học sinh và đất nước nói chung, khiến cho tình trạng thiếu định hướng trở nên báo động.
Giai đoạn tuổi mới lớn, đặc biệt từ 12 đến 18 tuổi, là giai đoạn khó khăn đối với các em. Sự thay đổi cả về thể chất và tâm lý tạo ra những thách thức mà nhiều gia đình và nhà trường quên mất. Các em trong giai đoạn này cần sự quan tâm và giúp đỡ để không bị lạc lõng và đối mặt với những thách thức về tình cảm, giới tính, và học tập.
Tư vấn tâm lý học đường là gì và tầm quan trọng của tư vấn tâm lý học đường:
Hiểu một cách đơn giản thì tư vấn tâm lý học đường là quá trình tương tác giữa nhà tham vấn và học sinh, hỗ trợ các em hiểu rõ về bản thân và giải quyết vấn đề tâm lý. Qua trò chuyện với những chuyên gia tâm lý giúp học sinh xác định vấn đề, tìm ra giải pháp và xây dựng kế hoạch phát triển.
Hỗ trợ, tư vấn tâm lý học đường không chỉ là một quá trình, mà là một hành trình tìm kiếm định hướng và phát triển tâm hồn. Đó là cơ hội để học sinh khám phá những khía cạnh tâm lý của bản thân, hiểu rõ về cảm xúc, nhận thức về những ước mơ và đam mê mà các em có thể chưa từng nhận biết. Quá trình này không chỉ là cuộc trò chuyện, mà là sự kết nối tinh thần giữa nhà tham vấn và học sinh, giúp các em tìm thấy con đường của mình trong cuộc sống.
Qua những buổi hỗ trợ, tư vấn tâm lý, học sinh không chỉ xây dựng tâm hồn mạnh mẽ mà còn học cách đối mặt với thách thức, vượt qua khó khăn và xây dựng một tinh thần chắc chắn. Các em tự nhận thức về bản thân, nhận biết cảm xúc và bắt đầu khám phá những ước mơ, đam mê mà trước đây có thể đã đánh mất trong cuộc sống hối hả. Tư vấn không chỉ là quy trình chữa lành mà còn là hành trình giúp các em tìm lại những giá trị quan trọng nhất của cuộc sống. Ngoài việc xây dựng tâm hồn mạnh mẽ, tư vấn tâm lý học đường còn giúp học sinh quản lý các em và áp lực một cách hiệu quả.
Hỗ trợ, tư vấn tâm lý kịp thời giúp các em giải tỏa vướng mắc, giúp quá trình phát triển nhân cách của các em hoàn thiện hơn.
Kết luận:
Qua đây có thể thấy việc thực hiện tư vấn tâm lý học đường là rất cần thiết và nên được đẩy mạnh cho các em ngay từ khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường, đặc biệt chú ý tới giai đoạn các em dậy thì, có những thay đổi về thể chất và tâm lý. Việc hỗ trợ, tư vấn tâm lý học đường không chỉ giải quyết được những vấn đề học sinh đang mắc phải mà còn giúp cải thiện mối quan hệ giữa học trò – thầy cô, con cái – cha mẹ, bạn bè – bạn bè,… Tư vấn tâm lý sẽ giúp học sinh tháo gỡ được những vướng mắc, khó khăn trong học tập, cuộc sống. Các em sẽ cảm thấy bình tâm, giảm bớt áp lực, mệt mỏi và từ đó giúp việc học tập hiệu quả hơn, cuộc sống vui vẻ hơn.
